در این نوشتار سعی کرده ایم به انواع نظریه‌های خانواده درمانی از نگاه مشاوره خانواده بپردازیم . گرچه که ممکن است نوشتارهای زیر برای اهل فن و دانشجویان و دانش پژوهان این رشته مفید واقع شود ، اما از علاقه مندان به این حوزه هم دعوت می کنیم تا نگاهی اجمالی به مطالب زیر بیاندازند ، چرا که ممکن است در فهم مطالب مرتبط با مشاوره خانواده ، کمک کننده باشند :
رویکردهای نظری اصلی در حیطه خانواده درمانی از نگاه مشاوره خانواده عبارتند از: خانواده درمانی روان تحلیلی ، خانواده درمانی تجربیاتی ، خانواده درمانی شناختی رفتاری ، خانواده درمانی ساختی ، خانواده درمانی استراتژیک و خانواده درمانی متمرکز بر راه حل.
خانواده‌درمانی از نگاه روان تحلیلی یا روانکاوی
جنبش
خانواده‌درمانی عمدتا تحت تاثیر نظریه سیستم‌ها، گسترش درمان روانکاوی به
حوزه خانواده، پیدایش مراکز راهنمایی کودک و مشاوره زناشویی و گروه‌درمانی
شکل گرفت. در این نگرش و رویکرد، هنجارها و ناهنجاری‌های رفتار فرد در
بستر خانواده، تجزیه و تحلیل، ادراک و درمان میشود. فروید و دیگر
روان‌کاوان از لحاظ نظری و ژرف‌نگری نقش مهمی در بررسی خانواده داشته‌اند،
زیرا بر اهمیت وقایع اوایل کودکی و تاثیر این وقایع بر بزرگسالی، تاکید
می‌کردند و کودکان را تحت روان‌درمانی قرار می‌دادند.
صاحبنظران اصلی
آن ناتان آکرمن ، ویلیامسون ، لایمن واین و تئودور کیدز هستند که شیوه
درمان آنها ریشه در نظریه فروید دارد. در این شیوه فرایندهای ناهشیار اعضای
خانواده به یکدیگر مرتبط دانسته می‌شوند و اعتقاد بر این است که باید روی
نیروهای ناهوشیار که آسیب را به وجود آورده‌اند، کار کرد. نقش درمانگر، یک
معلم یا والد یا مفسر تجربه است. فنون درمانی عبارتند از: تحلیل رویا،
انتقال، رویارویی، تاریخچه زندگی، تمرکز بر نقاط قوت
مکتب خانواده‌درمانی تجربیاتی
این شاخه در دهه ۱۹۶۰ از دل نهضتی مبتنی بر اصالت انسان و اصالت وجود برخاسته بود. در این رویکرد بر تجربه فوری و کنونی در مقابل اطلاعات تاریخچه‌ای تاکید میشود و بر مفاهیمی همچون رویارویی، فرایند، رشد، خودجوشی و عمل تاکید میشود. از نظریه و عوامل ذهنی اجتناب میشود. کیفیت تجربیات مستمر در خانواده، ملاک اندازه‌گیری سلامت روانی و تصمیم‌گیری راجع به مداخلات درمانی است.
امروزه خانواده درمانی تجربیاتی بر عاطفه، یعنی هیجان‌ها تاکید میکند. درمانگرانی که از این رویکرد استفاده میکنند، بر این نکته واقف اند که آگاهی و ابراز احساسات باید ابزاری برای کامرواسازی شخصی و خانوادگی باشد. متخصصانی که با این دیدگاه عمل میکنند، در نظر دارند که ابراز عاطفه باید واسطه جهان شمولی باشد که همه بتوانند آن را در میان بگذارند. از منظر مشاوره خانواده، خانواده سالم خانواده‌ای است که آزادانه زندگی مشترک اعضایش را به شیوه زنده تجربه (احساس و ادراک) میکند. چنین خانواده‌ای از دامنه وسیع هیجان‌ها و رویارویی‌های شخصی حمایت میکند. برعکس خانواده مختل، از قبول خطرات عاطفی می‌پرهیزد و تعاملاتش خشک و نامنعطف است. نظریهپردازان عمده در این مکتب ویرجینیا ستیر، کارل ویتاکر، دوهل، کمپلر، نیپیر، کیث، گرینبرگ، جانسون و پاپ بودند. مفروضه‌های زیربنایی در اغلب کار این نظریهپردازان شامل مشکلات خانواده از سرکوب احساسات، خشکی و انعطاف‌ناپذیری، نفی، تکانه‌ها، فقدان آگاهی، مرگ عاطفی و استفاده بیش از حد از مکانیزم‌های دفاعی ریشه می‌گیرد.
در این رویکرد اهداف اصلی درمان شامل موارد زیر بود:
تاکید بر رشد و نمو، تغییر، خلاقیت، انعطاف‌پذیری، خودجوشی و شوخی است.
آشکار کردن آنچه ناآشکار است.
افزایش نزدیکی عاطفی همسران و انعطاف‌ناپذیری بیهوده
باز کردن دفاع‌ها، افزایش عزت نفس و بهبود پتانسیل برای تجربه کردن
فنون درمانی که اغلب توسط این نظریهپردازان و مشاوران روانشناسی خانواده
مورد استفاده قرار می گرفت شامل: مجسمه‌سازی، صحنه‌آرایی خانواده، شوخی،
مصاحبه با عروسکهای خانواده، هنردرمانی خانواده، بازی نقش، بازسازی
خانواده، بی‌توجهی به نظریه و تاکید بر خودجوشی، در میان گذاشتن احساسات و
ایجاد یک فضای شدید عاطفی، وادار کردن درمانگر به پیروزی در نبرد برای
ساختار و خانواده به پیروزی در نبرد برای ابتکار عمل، ارائه پیشنهادها و
دادن دستورالعمل‌ها
تجربیاتی گراها اعضای خانواده را به تغییر دادن
نقش‌ها ترغیب میکنند و درک آنها را نسبت به خود و دیگران افزایش می‌دهند.
خانواده درمانی تجربه‌نگر انسان گرایانه است. این رویکرد با تمامی اعضای
خانواده به عنوان کسانی که دارای موضع برابر هستند، رفتار میکند. این
رویکرد آگاهی از احساسات را در درون و در میان اعضای خانواده افزایش
می‌دهد. از طریق تمرین‌های با ساختار، دفاع‌های درون و بیرون خانواده را در
هم می‌شکند و بر رشد تاکید و آن را تشویق میکند.
مکتب خانواده‌درمانی‌های رفتاری و شناختی _ رفتاری
از نگاه مشاوره خانواده ، روانشناسی رفتاری بررسی ارتباط میان ذهن و رفتار ما است. پژوهشگران و دانشمندانی که در زمینه‌ی روانشناسی رفتاری مطالعه میکنند، در تلاش اند تا درک کنند دلیل رفتارهای ما چیست و الگوهای رفتارها و اقدامات ما را بشناسند. رفتارگراها معتقدند که واکنش‌های ما به محرک‌های محیطی، اعمال ما را شکل می‌دهند. پژوهشگران این حوزه امیدوارند بتوانند با استفاده از رفتارگرایی به شناخت الگوهای رفتاری و در نتیجه پیش‌بینی رفتار انسان و همچنین حیوانات دست پیدا کنند. در این صورت انسان‌ها میتوانند رفتارها و عادات فردی بهتری در خود ایجاد کنند و از این طریق جوامع انسانی نیز تبدیل به مکان‌های بهتری برای زندگی شوند.
رفتارگرایی که با نام روانشناسی رفتاری نیز شناخته میشود، یک نظریه‌ی آموزشی بر پایه‌ی این ایده است که همه‌ی رفتارها از طریق شرطی شدن حاصل می‌شوند. شرطی شدن از طریق تعامل با محیط رخ می‌دهد. بر اساس این سبک فکری، رفتار میتواند به روشی منظم و قابل مشاهده و بدون توجه به حالت‌های روانی درونی بررسی شود. در سبک فکری رفتارگرایی، اساسا تنها رفتارهای قابل مشاهده و ملموس باید در نظر گرفته شوند، زیرا شناخت‌ها، احساسات و حالت‌های روانی بسیار ذهنی هستند.
نظریه
پردازان عمده آن ویلیام مسترز، ویرجنیا جانسون، جوزف ولپه، بندورا و …
هستند. این شیوه درمانی به نظریه‌های رفتاری و شناختی معتقد است، رفتار از
طریق پیامدها ابقا یا حذف میشود. رفتارهای نامناسب را میتوان اصلاح کرد.
همین طور شناخت های غیر منطقی را میتوان اصلاح کرده و در نتیجه در تعامدات
و رفتارهای زوجی یا خانوادگی تغییر ایجاد کرد.
درمانگر نقش یک معلم و
متخصص تقویت کننده رفتارهای مناسب را بازی میکند. در این رویکرد از فنون
درمانی تقویت منفی، تعمیم، خاموش سازی، اقتصاد پته‌ای، گریز ذهنی، عبارات
مقابله‌ای منطقی، سرمشق دهی و … استفاده میشود.
مکتب خانواده‌درمانی ساختی
خانواده
درمانی ساخت نگر به خاطر تاکید بر بافت خانواده در پیدایش مسائل و همچنین
یافتن راه حل های درمان آن مشکلات، با رویکردهای دیگر نظام های خانواده،
وجه اشتراک دارد. با وجود این، کاربرد استعاره های فضایی و سازمانی آن، چه
از لحاظ توصیف مشکلات و شناسایی راه حل ها و چه از لحاظ تاکید بر رهنمودها و
دستورات مستقیم و فعال درمانگر، باعث منحصر به فرد بودن این رویکرد می
شود. فرض اصلی این الگو – یعنی اینکه نشانه های فرد را می توان به بهترین
وجه در بستر الگوهای تبادلی خانواده شناخت، اینکه تغییر در سازمان یا
ساختار خانواده باید قبل از تخفیف نشانه ها صورت گیرد، و اینکه درمانگر
باید نقش رهبری را در تغییر ساختار یا بافتی که نشانه از آن نشات گرفته
است، به عهده گیرد – حداقل به مدت دو دهه – تاثیر زیادی بر شیوه کار بسیاری
از خانواده درمانگران داشته است.
نظریه پردازان ساخت نگر بر: کلیت
نظام خانواده، تاثیر سازمان مرتبه ای خانواده و کارکرد بهم پیوسته نظام های
فرعی آن تاکید دارند و آنها را تعیین کننده اصلی بهبود زندگی اعضای
خانواده می دانند.
سالوادور مینوچین ، مونتالوو ، فیشمن ، روزمن و …
نظریه پردازان اصلی این شیوه از خانواده درمانی هستند که کارکرد خانواده را
متضمن ساخت خانواده، زیرمنظومه‌ها و مرزها می‌دانند. درمانگران نقشه
خانواده را به طور ذهنی ترسیم میکنند و در پیاده کردن ساخت مناسب خانواده
تلاش میکنند و در واقع همچون کارگردان تئاتر عمل میکنند. فنون درمانی
عبارتند از: بازسازی، الحاق، تشدید پیام ها ،مرزسازی و … .
خانواده‌درمانی استراتژیک، سیستمی و متمرکز بر راه حل
خانواده
درمانی‌های استراتژیک، سیستمی و متمرکز بر راه‌حل، روش مدار و کوتاه‌مدت
هستند. درمان‌های استراتژیک، سیستمی و متمرکز بر راه‌حل مرهون کار میلتون
اریکسون است. هدف وی در درمان ایجاد تغییر بود. وی به استفاده از منابع خود
مراجعان و طراحی استراتژی خاص برای هر مشکل خاص معتقد بود. اریکسون با
مراجعانش کار می‌کرد تا به آنها کمک کند که برای کمک به خود فعال شوند. وی
این کار را از طریق ارائه دستورالعمل‌ها و پیشنهادات غیرمستقیم به آنها
انجام می‌داد. زمانی که از اقدام‌های مراجعان نتایج سودمندی به دست می آمد،
به کسب بصیرت افراد بی‌توجهی نمی‌‌کرد.
خانواده درمانی‌های استراتژیک،
سیستمی و متمرکز بر راه‌حل، از میراث مشترکی برخوردارند، زیرا همه آنها
عقاید اریکسون را کسب کرده و برخی از روشهای وی را به کار می‌برند – مثل
ملاقات با خانواده‌ها در یک دوره زمانی محدود- با این وجود با یکدیگر
متفاوت اند. نوع اول خانواده درمانی استراتژیک محصول مطالعات بیستون در دهه
۱۹۵۰ است. از فعال‌ترین حامیان جدید این رویکرد، واتسلاویک و ویکلند
هستند. نظریه پردازان این روش عبارتند از: واتسلاویک، ویکلند، هافمن، پن و
رابکین. نوع دوم خانواده درمانی استراتژیک در واشنگتن ایجاد شد. مشهورترین
درمانگران آن هیلی و کلومدنز هستند.
خانواده درمانی سیستمی توسط گروه میلان به وجود آمد. برخی از آنها، پالاتزولی، لویجی، بوسکولو، سگچین و پراتا هستند.
خانواده درمانی متمرکز بر راه‌حل، توسط شیزر و همکاران به وجود آمد.
مدافعان آن عبارتند از: اهانلون، هادسون، دیویس، گورمن و بودمن. مایکل و
ایپستون نیز نوعی از رویکرد متمرکز بر راه‌حل را به نام برون‌سازی ساختند.
نظریهپردازان مهم این رویکردها عبارتند از:
رویکردهای استراتژیک:
هیلی، کلومادنز، اریکسون، واتزلاویج، ویکلند و فیش رویکردهای سیستمی:
پالاتزولی، بوسکلو، سگچین، پاتا، تام، هافمن، پاپ، سیورستین، پن، رابکین،
برگمن، اسلوزکی و کوین
رویکردهای متمرکز بر راه‌حل: شیزر، برگ، اهانلون، واینر- دیویس
در
این رویکردها که برگرفته از تکنیک های مشاوره خانواده می باشد، اعتقاد
براین است که افراد و خانواده‌ها میتوانند به سرعت تغییر کنند و درمان
باید ساده و عملی باشد. تمرکز روی تغییر رفتارهای مرضی و قواعد ساخت است.
گاهی اوقات شاید نیاز باشد خانواده‌ها برای تغییر به سختی کار کنند و از
فنونی از قبیل: به فعل درآمدن، مراوده‌های خانوادگی، تجربیات شاق، اضداد،
وانمودسازی و مراسم تشریفات استفاده کنند. در سایر موارد، تمرکز روی
استثنائاتی برای راه‌حل‌های ناکارآمد و فرضی و تغییرات جزئی میتواند در
خانواده تفاوت ایجاد کند.
درمانگر در قبال غلبه بر مقاومت خانواده و
طراحی راهبردهایی برای حل مشکلاتی که جدید هستند، مسئول است. یک راه برای
غلبه بر مقاومت، پذیرش مثبت هر آنچه که در خانواده مشکل ایجاد میکند،
است.
کانون درمان روی حل مشکلات موجود، پیدا کردن راه‌حل‌ها و ایجاد
تغییر است. اهداف رفتاری قابل تعریف هدف قرار داده می‌شوند. بینش به حداقل
می‌رسد. آنچه که مشکل نیست نادیده گرفته میشود.
باز تعبیر، استفاده از
دستورالعمل‌ها، استفاده از اضداد، شکستن بازی‌های کثیف، ترویج تغییرات
مرتبه دوم، کمرنگ کردن تعبیر و تفسیر، تعیین تکالیف شاق، تعیین کردن
تشریفات، استفاده از تیم‌ها، تکیه بر فرایند سوالات حلقوی، تمرکز روی
راه‌حل‌های فرضی فنون اصلی مورد استفاده در این رویکردها هستند.
در محیط خانواده برخی اوقات به دلایل مختلف افراد خانواده از هم ناراحت و روابط آن ها به سردی و ناراحتی گرایش پیدا می کند به همین دلیل علم روانشناسی مفهومی با عنوان فامیل تراپی یا خانواده درمانی و نظریه های درمان روابط در خانواده را مطرح می کند.
سابقه تاریخی خانواده درمانی یا فامیلی تراپی:
خانواده درمانی واژه ای است که به روش های کار با خانواده های دارای مشکلات زیستی ، روانی و اجتماعی اطلاق می شود.
خانواده درمانی قبل از سال ۱۹۴۰: تاکید
بر فرد، منابع اجتماعات و روان تحلیلی است. مهارتهای تربیت فرزند را ارنست
گروفس و آلفرد آدلر آموزش می دادند . مشاوره ازدواج توسط آبراهام و هاناه
استون، امیلی مود، پوپنو آغاز شد. شورای ملی روابط خانوادگی در سال ۱۹۳۸
شروع به کار کرد .
۱۹۴۹-۱۹۴۰ : انجمن مشاوران ازدواج آمریکا (AAMC) در سال ۱۹۴۲ تاسیس شد. میلتون اریکسون روشهای درمانی را رواج داد که بعد ها از سوی خانواده درمانی
پذیرفته شد. اولین اثر درباره زناشویی درمانی همزمان توسط بلامیتل من در
سال ۱۹۴۸ منتشر شد. مطالعه ی خانواده های اسکیزوفرنیک توسط تئودور لیذر
ولایمن صورت گرفت . جنگ جهانی دوم برای خانواده ها استرس به ارمغان آورد .
لایحه بهداشت روانی در سال ۱۹۴۶ در کنگره آمریکا به تصویب رسید .
۱۹۵۹-۱۹۵۰: ناتان آکرمن
رویکرد روان تحلیلی را برای کار کردن با خانواده ها مطرح کرد. گروه
گریگوری بیتسون مطالعه الگوهای ارتباط را در خانواده آغاز کردند. موسسه
تحقیقات روانی (MRI) توسط دان جکسون در سال ۱۹۵۹ شروع به کار کرد. کارل
ویته کر اولین کنفرانس را درباره ی خانواده درمانی در ایالت جورجیا در سال
۱۹۵۵ برگزار کرد . موری بوئن پروژه NIMH را درباره مطالعه خانواده های
دارای اعضای اسکیزوفرنیک آغاز کرد .
۱۹۶۹-۱۹۶۰ : جی هیلی رویکردهای درمانی میلتون اریکسون را پالایش و معرفی کرد. اولین نشریه در خانواده درمانی به نام « فرآیند خانواده » منتشر شد.
AAMFC در سال ۱۹۷۹ به انجمن طرفدار
درمانگران ازدواج و خانواده (AAMFC) تغییر نام دارد. برنامه های ارتقای
پایه آن توسط دپارتمان بهداشت ، آموزش و رفاه بازبینی شد . انجمن خانواده
درمانی ( AFTA ) در سال ۱۹۷۷ شروع بکار کرد . کتاب اضداد و اضداد متقابل
توسط گروه میلان (۱۹۷۸) منتشر شد . جی هیلی کتاب درمان نامتعارف (۱۹۷۳) و
روان درمانی خانواده (۱۹۷۶) را منتشر کرد .
۱۹۸۹-۱۹۸۰ : عضویت
AAMFT به ۱۴۰۰۰ عضو افزایش یافت. نظریه پردازان فمنیست، به رهبری راشل
هارموستین مفروضه های خانواده درمانی را به تدریج زیر سوال بردند .
۱۹۹۰: خانواده درمانی
های متمرکز بر راه حل فراگیر شدند. مراقبت بهداشتی اصلاح شد و جایگاه
فراهم کننده اصلی بهداشت روانی به طرز فزاینده ای اهمیت پیدا کرد ( گلادینگ
، ۱۳۸۲ ).
تعریف خانواده و خانواده درمانی:
خانواده یک واحدزیستی (بیولوژیکی) است که
تشکیل آن مبتنی بر پیوند زناشویی است که براساس آن افراد دارای رابطه سببی
یا نسبی بوده و با یکدیگر خویشاوندهستند.
خانواده درمانی مداخله‌ای است که بر تغییر تعاملات بین اعضای خانواده
متمرکز است و در آن تلاش میشود کارکرد خانواده به عنوان واحدی متشکل از تک
تک اعضای خانواده بهبود یابد. بالین گری که به خانواده درمانی
می‌پردازد می‌کوشد الگوهای بین نسلی غیرقابل انعطافی را که سبب ناراحتی در
درون افراد یا در روابط بین فردی میشود، درهم بشکند. در خانواده درمانی
میتوان دغدغه‌های هر یک از اعضای خانواده را مطرح نمود. اما این روش
درمانی بیشتر بر روی کودکان موثر است. زیرا واقعیت روزمره کودکان مستقیما
تحت تاثیر بافت خانواده قرار دارد.
خانواده‌درمانی، نوعی گروه‌درمانی است که در آن، واحد درمانی، هسته
خانوادگی است و در جلسات درمانی یک یا چند درمانگر با تمام اعضا
خانواده(یا بخشی از آنها) سر و کار دارد و هدف از آن حل و فصل یا تخفیف
تعارضات بیماری‌زا و اضطراب در درون واحد خانواده است.
چرا باید خانواده درمانی را جدی بگیریم:
هرکسی که مشکلی دارد که مانع زندگی شخصی او
و زندگی اعضای خانواده‌اش شده است میتواند از خانواده‌درمانی بهره بگیرد.
معمولاً، هرچه عملکرد خانواده بهتر باشد، سطح استرس فرد بیمار نیز
پایین‌تر خواهد بود.
خانواده‌درمانی با موفقیت در درمان انواع خانواده‌ها در شرایط بسیار مختلف
بکار رفته است که از آن میان میتوان موارد زیر را نام برد:
• والدینی که در رابطه خود دچار مشکل هستند.
• کودکی که مشکلات رفتاری یا تحصیلی دارد.
• کودکان یا نوجوانانی که در کنار آمدن با یکدیگر دچار مشکلاتی هستند.
• یکی از اعضای خانواده مشکل روانی بلندمدت (مزمن) یا مشکل سوءمصرف مواد، مثل افسردگی حاد یا اعتیاد به الکل داشته باشد.
خانواده درمانی میتواند قبل از آغاز مشکل نیز مفید باشد. برخی خانواده‌ها
وقتی در آستانه تغییری بزرگ در زندگی قرار می‌گیرند، به سراغ این نوع درمان
می‌روند. برای مثال، زن و مردی که هردو از ازدواج قبلی خود دارای فرزند
هستند میتوانند در هنگام ازدواج و تشکیل خانواده‌ای جدید به سراغ خانواده
درمانی بروند تا به تمام اعضای خانواده کمک کنند که بهتر با هم کنار
بیایند.
مفاهیم خانواده درمانی در جلسات درمان فردی نیز قابل
استفاده بوده و برای کسانی که از خانواده‌های مشکل‌دار یا بیمار آمده‌اند
بسیار مفید خواهد بود. بزرگسالانی که در خانواده‌هایی با عملکرد ضعیف بزرگ
شده‌اند نیز میتوانند از درمان‌های فردی مبتنی بر مفاهیم خانواده‌درمانی
بهره گیرند
نظریه های خانواده درمانی:
۱- درمان های ترکیبی– التقاطی:
خانواده درمانی به عنوان شاخه جدیدی از علم روانشناسی در نیمهدوم قرن بیستم پدید آمد. جنبش خانواده درمانی
عمدتا تحت تأثیر نظریه سیستم ها،گسترشدرمان روانکاوی به حوزه خانواده ،
پیدایش مراکز راهنمایی کودک و مشاوره زناشویی وگروه درمانی شکل گرفت.
۲-خانواده درمانی مبتنی بر روان تحلیلی:
صاحبنظران اصلی آن ناتان آکرمن ، ویلیامسون، لایمن واین و تئودور کیدز
هستند که شیوه درمان آنها ریشه در نظریه فروید دارد. دراین شیوه فرایندهای
ناهشیار اعضای خانواده به یکدیگر مرتبط دانسته می شوند و اعتقادبر این است
که بایستی روی نیروهای ناهشیار که آسیب را بوجود آورده اند، کار کرد.
۳- خانواده درمانی تجربیاتی:
در این رویکرد خانواده درمانگر تلاش می کند انعطاف پذیری ، صمیمیت ، عزت
نفس ،پتانسیل برای تجربه را در خانواده افزایش دهد و از فنون مجسمه سازی ،
صحنه آراییخانوادگی ، شوخی ، مصاحبه با عروسکهای خانواده ، هنردرمانی
خانواده ، بازی نقش ،بازسازی خانواده و … استفاده می شود.
۴- خانواده درمانی های رفتاری و شناختی _ رفتاری:
نظریه پردازان عمده آن ویلیاممسترز ، ویرجنیا جانسون ، جوزف ولپه ، بندورا و
… هستند. این شیوه درمانی بر اساسنظریه های رفتاری و شناختی معتقد است،
رفتار از طریق پیامدها ابقا یا حذف می شود.
۵- خانواده درمانی ساختی:
سالوادور مینوچین ، مونتالوو ، فیشمن ، روزمن و … نظریهپردازان اصلی این شیوه از خانواده درمانی
هستند که کارکرد خانواده را متضمن ساختخانواده ، زیر منظومه ها و مرزها می
دانند. درمانگران نقشه خانواده را بطور ذهنیترسیم می کنند و در پیاده کردن
ساخت مناسب خانواده تلاش می کنند و در واقع همچونکارگردان تئاتر عمل می
کنند.
۶- خانواده درمانی های استراتژیک ، سیستمی و متمرکز بر راه حل:
این سه رویکرد روشمدار و کوتاه مدت هستند که هر سه مرهون کار میلتون
اریکسون می باشند و از میراثمشترکی برخوردارند. هدف ، شیوه کار و فنون مورد
استفاده در این سه رویکرد مشابهیکدیگر است و از فنونی چون باز تعبیر ،
کمرنگ کردن تعبیر و تفسیر ، تعیین تکالیفشاق ، تکیه بر فرایند سوالات حلقوی
، تمرکز روی راه حلهای فرضی ، تعیین کردنتشریفات و … استفاده می شود.
۷- خانواده درمانی سیستمی:
خانواده درمانی سیستمی در واقع کوششی برای درک خانواده به مثابه یک سیستم
(و نه افرادی که صرفا با هم در یک محل زندگی می کنند)و به مثابه زیرسیستمی
تحت تاثیر عوامل موجود در محیط بزرگترو اعضاء برای حفظ تعادل خودفعالیت می
کنند.این رویکرد را اولین بار ون برتالانفی مطرح کرد.
کارایی این روش تا چه حد است
خانواده درمانی در رفع مشکلات ارتباطی اعضای خانواده مفید بوده و میتواند
به کاهش علایمی مانند اختلالات تغذیه یا مشکلات مصرف الکل کمک کند. اما
ممکن است به انواع خاص‌تر درمان، مانند درمان شناختی-رفتاری یا داروها نیز
نیاز باشد.
خطرات خانواده درمانی
• اگر خانواده درمانی توسط مشاور مجرب و به درستی مدیریت نشود، میتواند برخی مشکلات را تشدید کند.
• اگر درمان خیلی زود متوقف شود ممکن است نتواند مشکلات را به طور کامل حل کند.
• اگر یکی از اعضای خانواده از مشارکت در روند درمان امتناع کند ممکن است کارایی این درمان کاهش یابد.
نکاتی که باید از قبل باید بدانید
برای رسیدن به بهترین نتیجه، باید تمام اعضای خانواده برای رسیدن به اهداف مشترک با مشاور همراهی کنند.
